يکشنبه ۰۴ خرداد ۱۴۰۴ - 
بعد از پاپ فرانسیس:
کاردینال‌های زیر ۸۰سال، هنگامی که پاپ فوت می‌کند یا استعفا می‌دهد، در جایی که به‌عنوان «انجمن پاپی» شناخته می‌شود، رای می‌دهند. برای جلوگیری از نفوذ خارجی، انجمن خود را در «کلیسای سیستین» حبس و در مورد جانشینان بالقوه مشورت می‌کنند. درحالی‌که تعداد انتخاب‌کنندگان پاپ معمولا ۱۲۰نفر است، در حال حاضر ۱۳۸ رای‌دهنده واجد شرایط وجود دارد. اعضای آن رای خود را از طریق رای مخفی می‌دهند؛ فرآیندی که توسط 9 کاردینالِ به‌صورت تصادفی انتخاب شده نظارت می‌شود. به‌طور سنتی، برای انتخاب پاپ جدید اکثریت دوسوم لازم است و رای‌گیری تا رسیدن به این حد نصاب ادامه می‌یابد. پس از هر دور، برگه‌های رای با مواد شیمیایی سوزانده می‌شوند و دود سیاه یا سفید تولید می‌کنند و به جهانیان در مورد نتیجه اطلاع می‌دهند. دود سیاه نشان می‌دهد که هیچ تصمیمی گرفته نشده است؛ درحالی‌که دود سفید به معنای انتخاب پاپ جدید است. پس از انتخاب پاپ، یک کاردینال ارشد نام او را از کلیسای «سنت پیتر» اعلام می‌کند.
کد خبر: ۳۹۷۸۳۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۰۳
آغاز پایان عصر ترامپ؛
ترامپ احتمالاً به سرعت وارد عمل خواهد شد، اما سؤال اصلی این است که آیا سیاست‌های او توان دوام خواهند داشت؟ دوره دوم ریاست‌جمهوری او با اخراج‌های گسترده‌ای که بلافاصله پس از مراسم تحلیف آغاز می‌شوند، همراه خواهد بود. هنگامی که تب و تاب اولیه فروکش کند و چهره قدرت دیگر جذابیت گذشته را نداشته باشد، این بر عهده ترامپ خواهد بود که نبرد‌های دشوارتری را برای جلب حمایت مردم آغاز کند تا میراثی ماندگار از خود برجای بگذارد.
کد خبر: ۳۹۷۲۹۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۱/۰۲
مشکلات داخلی، فشارهای خارجی ، یا هر دو؟
جاستین ترودو در حالی از نخست وزیری کانادا استعفا داد که محبوبیت او در آستانه ریاست جمهوری ترامپ به پایین میزان رسیده بود. گفته می شود که نارضایتی‌های داخلی، بحران اقتصادی و همچنین تحولات آمریکا به ویژه حضور ترامپ بر قدرت و افزایش مشکلات اقتصادی از دلایل اصلی کناره‌گیری نخست‌وزیر کاناداست.نخست‌وزیر این کشور با فشار حزب خود و نظرسنجی‌های ناامیدکننده افکار عمومی مواجه بوده که این مساله موجب استعفای او شده است. از طرف دیگر باید توجه داشت که جانشین ترودو که از حزب لیبرال است فردی تندرو بوده و حتی در سیاست خارجی‌اش نسبت به ایران چنین عنوان کرده که حمله اسرائیل به ایران در واقع کمک به بشریت است، حتی نخست‌وزیری که قبل از ترودو در قدرت قرار داشت فردی تندرو بود که با اسرائیل روابط بسیار خوبی داشته و حتی روابط ما با کانادا قطع شد . لذا پیش‌بینی می‌شود نخست‌وزیر بعد از ترودو سیاست‌های تندروتری را در پیش گیرد.
کد خبر: ۳۹۷۱۷۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۱۹
کتاب دیکتاتورهای چرخشی اثر سرگئی گوریف:
در اواخر قرن بیستم اتفاقات بسیار عظیمی رخ داد. در این دوران و نیز قرن بیست و یکم دانش جامعه‌شناسی و علوم سیاسی باعث شد که شورش‌ها و انقلاب‌های گسترده‌ای در کشورها به ویژه کشورهایی که تحت استعمار قرار داشتند رخ دهد و پس از دو جنگ جهانی اول و دوم، کشورهای مستعمره، یک به یک استقلال خود را بازیابند. در جنگ جهانی اول سه امپراتوری عثمانی، اتریش-مجارستان و روسیه از هم پاشیده شد و پس از جنگ جهانی دوم، کشورهایی که تحت سلطه استعمار قرار داشتند، استقلال خود را بازیافتند. اما همه این رویدادها سبب نشد که آزادی و دموکراسی به درون این کشورها راه یابد. کشورها آزاد شدند اما یک اتفاق مهم دیگر در راه بود و آن دیکتاتوری و استبدادی بود که رهبران تازه به دوران‌رسیده اعمال می‌کردند. اما طی روندی پنهان، به‌خصوص از نیمه دوم قرن بیست و یکم، دانش جامعه‌شناسی و علوم سیاسی به کار گرفته شد تا چهره دیکتاتوری عیان به دیکتاتوری پنهان تبدیل شود و تعداد دیکتاتوری‌های عیان به کمتر از تعداد انگشتان دست کاهش یابد. این دیکتاتوری پنهان بنا به نوشته «سرگئی گوریف» و «دانیل تریزمن»، به دیکتاتوری چرخشی، تغییر یافته است.تا سال ۲۰۱۵، بیش از نیمی از همه کشورها – که ۵۳ درصد از جمعیت جهان را شامل می‌شدند – دارای دموکراسی انتخاباتی بودند و از هر چهار کشور، یک کشور لیبرال دموکراسی بود. با این حال، حتی با گسترش دموکراسی، دیکتاتوری ناپدید نشد. تا سال ۲۰۱۹ تعداد کشورهای دارای نظام غیرآزاد و به اصطلاح دیکتاتوری‌ها از دموکراسی‌ها بیشتر بود، ولی در اوایل قرن بیست و یکم، تعداد کشورهای بهره‌مند از دموکراسی، از تعداد دولت‌های مستبد عبور نمود. با این وضع این سوال مطرح است که چرا دیکتاتوری‌ها مانند آتش زیر خاکستر مدام شعله می‌گیرند و ظهور می‌کنند؟ در میان رهبران کشورهای غیردموکراسی امروز، چهره نماینده یک ظالم توتالیتر مانند یوزف استالین، یک قصاب سادیست مانند ایدی امین، یا حتی یک ژنرال مرتجع مانند آگوستو پینوشه نیست. او مانند ویکتور اوربان مجارستانی یا لی هسین لونگ از سنگاپور – فرمانروا‌هایی هستند که تظاهر می‌کنند که خدمتکار متواضع مردم می‌باشند. این مدل جدید بر اساس یک بینش شکل گرفته است. هدف اصلی همان است؛ انحصار قدرت سیاسی. در کتاب دیکتاتورهای چرخشی اثر سرگئی گوریف، سعی می‌شود ماهیت دیکتاتوری‌های کنونی توضیح داده شود.
کد خبر: ۳۹۶۹۷۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۱۷
اصرار بر جنگ یا مهندسی صلح؟
احمد قوام در زمان استالین از طریق مذاکره با شوروی، آذربایجان ایران را نجات داد. دکتر مصدق در دادگاه لاهه مذاکره کرد و حقوق ایران را به دست آورد و باعث کنار زدن انگلیسی‌ها شد. اما شخصی مثل فتحعلی شاه به قائم مقام فراهانی گفت من می‌جنگم و مذاکره نمی‌کنم و به همین ترتیب قسمت‌های بسیاری از سرزمین ایران را در جنگ با روس‌ها از دست داد (به نقل از حسین محبوب مقدم روزنامه نگار_ کانال آوای آستارا). مصداقی از این جنس در تاریخ ایران بشدت زیاد است. صحبت ایلان ماسک با ایروانی در آمریکا، هنوز مورد تحلیل قرار نگرفته، دارای مخالفین دلواپس شده است؟ افرادی که عموما متمایل به جنگ و درگیری بوده و دلخوش به چند صدای هلهله در برخورد‌های اول درگیری هستند. همان‌هایی که با تخریب احتمالی زیرساخت‌ها، خود را در هفت سوراخ موش قایم می‌کنند و سه رکن جمهوریت، اسلامیت و انقلابی گری در ایران اسلامی، برایشان کم معنا می‌شود. تصمیم گیری درباره جنگ و صلح، مهمتر از آن است که سرنوشتش را بدست جماعت نظامی و امنیتی بسپاریم و یا اجازه سطحی نگری و نگاه‌های پوپولیستی توسط جماعتی عموما معلوم الحال را بدهیم.
کد خبر: ۳۹۶۷۸۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۲۶
محمد محمودی کیا عضو هیأت علمی پژوهشکده امام خمینی:
دکتر محمد محمودی کیا عضو هیأت علمی پژوهشکده امام خمینی(س) و انقلاب اسلامی در یادداشتی نوشت: توسعه سیاسی همواره تابعی از وضعیت فرهنگ سیاسی هر جامعه‌ای است؛ لذا اصلاح و بازترمیم فرهنگ سیاسی نخبگان، مقدم بر تعقیب سیاست‌های توسعه سیاسی در سطح جامعه و نهاد دولت است؛ همان‌گونه که در جامعه ایرانی امروز، اصلاح در ساختار اقتصادی مقدم بر اصلاح در ساختار سیاسی است؛ بنابراین چنان‌چه بخواهیم در مسیر توسعه‌یافتگی حرکت کنیم لازم است ابتدائاً اشکالی منطقی و متوازن از توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را تجربه نماییم و در آخرین ایستگاه به توسعه سیاسی نائل آئیم.
کد خبر: ۳۹۶۰۳۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۲۰
گفتگو با امیر خراسانی:
رسالت نقد ایجابی بودن نیست. اساسا رسالت نقد بحرانی کردن امر بدیهی است. باید امری را که بدیهی پنداشته می‌شود بحرانی و مساله‌دار کند. رسالت نقد مساله‌دار کردن بداهت‌های روز است. ما فکر می‌کنیم بازار آزاد و این مدل حکمرانی یا رفتار‌های فرهنگی ما بدیهی است. نقادی به این معناست که نشان بدهد اینها بدیهی نیست و اتفاقا می‌تواند بحرانی باشد.
کد خبر: ۳۹۵۲۲۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۰۵
تحلیل لیلاز از اولویت‌های دولت آینده:
سعید لیلاز، تحلیلگر مسائل اقتصادی، بیان داشت که، دولتی که می‌خواهد تشکیل شود صرف نظر از هر گرایش سیاسی که دارد، مهمترین وظیفه‌اش این است که در حوزه اقتصاد کلان نه تنها راه آقای رئیسی را در مسیر رشد اقتصادی مثبت و بهبود فضای کسب و کار که انصافا خوب کار کردند ادامه دهد و آن را تعمیق کند. دولت بعدی باید بلافاصله قدرت خرید توده‌های مردم را بر اساس تورم و میزان رشد اقتصادی که در سال‌های گذشته اتفاق افتاده ارتقا دهد. باید به سمت آشتی ملی برویم و با بهره‌گیری از توان این آشتی ملی ناترازی‌های ایجاد شده در حوزه‌های مختلف اقتصاد را که تبدیل به ابر بحران امروز کشور شده رفع کنیم. وقتی قلب مردم را در حوزه اجتماعی و فرهنگی و کمرشان را در حوزه اقتصاد می‌شکنید چگونه می‌توانید از آن‌ها فداکاری بخواهید؟ حکومت باید به خواسته‌ها و گرایش‌های فرهنگی و اجتماعی مردم که بسیار هم معتدل اصولی و متدینانه است، احترام بگذارد. نه اینکه بعد از انتخابات این مردم شریف را به بی اخلاقی، بی‌عفتی و بی‌حجابی متهم کنیم. این نهایت ناامیدی پراکنی و بازگشت به عقب است.
کد خبر: ۳۹۵۱۱۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۲۱
۲۸ آوریل ۱۹۴۵ میلادی روز تیرباران بنیتو موسولینی:
موسولینی و کلیسای کاتولیک دشمن مشترکی داشتند: لیبرال‌هایی که نه تنها اقتدار موقت کلیسا بلکه موجودیت آن را تهدید می‌کردند. پاپ پیوس یازدهم موسولینی را یک "فرستاده و فاشیسم را وسیله‌ای برای "بازآفرینی اخلاقی" قلمداد می‌کرد. درست مانند بسیاری از مستبدان قبل و بعد از او موسولینی متوجه شد که دین ابزار قدرتمندی برای تقویت حمایت و کنترل توده‌ها است. در واقع، این آن چیزی بود که او از ماکیاولی آموخت.
کد خبر: ۳۹۴۸۵۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۲۹
کارنامه روسای جمهور ایران در روز دانشجو :
روزنامه اعتماد در گزارشی با عنوان «روزی برای شنیدن اعتراض یا تمجید؟» مروری بر حضور روسای جمهور در دانشگاه‌ها در سه دهه اخیر به مناسبت روز دانشجو داشته است.
کد خبر: ۳۹۳۱۰۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۱۶
مساله غامض ایران و فلسطین؛
یک معضل بزرگ پیش روی ایران قرار گرفته است؛ در شرایطی که اسرائیل برای سرکوب حماس تلاش می‌کند، تهران باید تصمیم بگیرد که آیا ایران و نیروهای محور مقاومت باید به شعار‌های خود درباره نابودی اسرائیل عمل کنند یا خیر؟ همین الان برخی از محافظه‌کاران تندرو ایرانی این سوال را مطرح کرده‌اند که چرا اقدامات ایران با اظهارنظرهایش برای آزادسازی قدس و نابودی اسرائیل مطابقت ندارد.
کد خبر: ۳۹۲۷۰۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۱۳
هوش مصنوعی و جعل عمیق:
فیلم‌ها و تصاویر فریبنده ایجاد شده توسط هوش مصنوعی می‌تواند انتخابات را تحت تاثیر قرار دهد، باعث سقوط بازارهای سهام شود و شهرت افراد را نابود کند و محققان در حال توسعه روش‌هایی برای محدود کردن آسیب آن هستند. بشر به زودی درگیر نوعی جعل عمیق و بحران احراز هویت می شود. سوال اینجاست که چگونه می توان انسان ها را از جعل عمیق نجات داد.
کد خبر: ۳۹۲۴۷۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۲۶
آغاز عملیات توفان الاقصی؛
صبح روز شنبه حماس بزرگترین حمله موشکی علیه اسرائیل را با نام «توفان الاقصی» آغاز کرده و در نتیجه این حملات تا این لحظه بیش از ۲۰۰ نفر از اسرائیلی‌ها و ۱۰۰ نفر از فلسطینیان کشته شدند و بیش ۷۴۰ نفر مجروح شدند. تعداد کشته و زخمی‌ها هر لحظه در حال افزایش است. رویداد۲۴ دلایل انجام حمله موشکی و همچنین موضع کشورهای جهان در قبال حمله موشکی فلسطین به اسرائیل را بررسی کرده است.
کد خبر: ۳۹۲۱۹۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۱۶
فاطمه ذکاوتی‌قراگزلو:
عربستان از درون کتابی به قلم رابرت لیسی روزنامه‌نگار و نویسنده انگلیسی است که در سال ۱۹۸۱ به چاپ رسید و با استقبال خوانندگان مواجه و به زبان‌های گوناگون ترجمه شد. اما دولت عربستان از انتشار آن سخت ناخرسند بود. بعد‌ها لیسی با هماهنگی با دولت عربستان اقدام به نگارش نسخه‌ی جدیدی از این کتاب نمود. کتاب عربستان از درون ترجمه این نسخه تعدیل شده به قلم آقای محمدعلی عسگری است که توسط نشر کویر در سال ۱۴۰۱ چاپ شده است.این کتاب خواندنی است و آدمی را به اندیشیدن و ناخودآگاه مقایسه وامی‌دارد. در مقایسه با ملت و جامعه مدنی و به‌ویژه زنان ایران، هنوز بافت جمعیتی عربستان و تفکر آنان قبیله‌ای و سنتی و مذهبی است. اما به‌قول نویسنده کتاب، عربستان سعودی از جمله اندک کشورهایی است که نهاد هرمی قدرتش از ساکنان جوان این کشور پیشگام‌تر است. وقتی کشوری در عین حفظ استقلال و منافع کشورش در جبهه درست در کنار قدرت‌های جهانی قرار گیرد می‌تواند در بزنگاه‌های تاریخی خود را از مهلکه نجات دهد، دقیقاً مانند پوست‌اندازی‌ای که عربستان پس از ۱۱ سپتامبر انجام داد.
کد خبر: ۳۹۱۸۹۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۲۸
دعوای رسانه‌ای پایدارچی‌ها و قالیبافی‌ها سر دراز دارد!
اعتماد نوشت: این دور از دعوای جریان رییس مجلس با جریان نزدیک به ابراهیم رییسی، میان دو رسانه «صبح‌نو» نزدیک به قالیباف و «رجانیوز» نزدیک به جبهه پایداری و از حامیان دولت رخ داده است. ماجرا‌ها و کشمکش‌های پایداری‌چی‌ها و قالیبافی‌ها تا انتخابات مجلس دوازدهم در اسفندماه و احتمالا بعد از آن هم ادامه خواهد داشت. خصوصا اینکه نمایندگان طیف قالیباف، تحرکات دولتی‌ها در زمینه انتخابات را در راستای «دخالت سازمان‌یافته» قوه مجریه در انتخابات پیش‌رو می‌دانند. از بخشنامه معاون وزیر کشور به استانداری‌ها مبنی بر عدم دخالت نمایندگان در اموری که شائبه انتخاباتی خواهد داشت، پررنگ‌ترین چالش میان دولت و مجلس شده که نمایندگان همچنان پای برکناری معاون وزیر یا استیضاح وزیر ایستاده‌اند؛ البته که با توجه به سابقه مجلس، به نظر نمی‌رسد گزینه دوم یعنی استیضاح وزیر عملی شود و در حد تهدید باقی می‌ماند.
کد خبر: ۳۹۰۶۸۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۰۲
محمد آزاد:
صد سال اقتصاد در ایران قرن جدید در ایران تصادفا با شکل‌گیری به‌اصطلاح ایران مدرن همراه است و این سرزمین از حالتی ملوک‌الطوایفی و جدامانده از تحولات آغاز می‌کند به تأسیس نهادهای یک کشور مدرن از جمله نهادهای اقتصادی. سال‌های منتهی به سال ۱۳۰۰ و نیز سه، چهار سال پس از آن دورانی پرآشوب است که به انقراض دودمان قاجار و آغاز دودمان پهلوی ختم شد. نخستین نهادهای مدرن اقتصادی در ایران در آغاز این قرن تأسیس شدند. جز این نهاد‌ها دیگر نهادهای دولت مدرن مانند قوه قضائیه سکولار و ارتش مدرن راه‌آهن و نیز در دهه بعد دانشگاه نیز با مشورت روشنفکرانی مثل داور، فروغی و امثال این شخصیت‌ها بنا شد. اما ایران در دهه اول قرن از نظر اقتصادی چه وضعی داشت؟
کد خبر: ۳۸۹۵۱۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۰۴
احیای محافظه‌کاران؛
در سطحی کلان‌تر، احیای محافظه‌کاران، می‌تواند دوران نزدیک به دو دهه میدان‌داری نهادهای شبه‌نظامی و امنیتی در جناح راست را پایان دهد و رهبری سیاست در این جناح را به سیاستمداران بازگرداند. همان رویایی که ناطق‌نوری در سال ۱۳۸۴ داشت؛ اما از دل آن کابوسی، چون احمدی‌نژاد درآمد. اگر خواب کوتاه مهدی کروبی در آن بامداد تاریخ‌ساز سال ۱۳۸۴ صحنه انتخابات را دیگرگونه کرد؛ شاید پایان دوران خواب ناطق‌نوری در سال ۱۴۰۲، صحنه سیاست در ایران را تغییر دهد.
کد خبر: ۳۸۷۹۰۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۱/۳۰
کهنه گرایی در قدرت؛
پیرسالاری (Gerontocracy) به معنای "حکومت سالخوردگان" است. این واژه در یونان باستان در اشاره به نوع خاصی از حکومت به کار می‌رفت، ولی امروزه برای توصیف وضعیتی به کار می‌رود که هر حکومتی ممکن است دچار آن شود.در پیرسالاری، "عمر" و "تجربه" به دلایل دینی یا عرفی "قداست" یا "حرمت" دارد و به همین دلیل در تصمیم گیری‌ها، اولویت با "رای پیران" است؛ بنابراین در تخصیص مناصب سیاسی و مدیریتی، پیران بر جوانان ارجحیت دارند و صندلی‌های قدرت غالبا در اختیار پیران قرار می‌گیرد. پیرسالاری در واقع ریشه در نگرشی بنیادین به زندگی انسان دارد که می‌توان آن را تقدیس "تجربه" خلاصه کرد. هم از این رو پیرسالاری، صرفا دلالت سیاسی ندارد بلکه در فرهنگ عمومی نیز می‌تواند جاری باشد. پیرسالاری قطعا یکی از مبانی محافظه‌کاری است، اما رژیم‌های سیاسی انقلابی نیز گرفتار آن می‌شوند.
کد خبر: ۳۸۷۷۳۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۱/۲۴
اتاق‌های فکر آمریکایی در مورد ایران چه می‌گویند؟
اتاق‌های فکر آمریکایی مربوط به هر دو جناح لیبرال و ترقی خواه (نزدیک به دموکرات‌ها) و محافظه‌کاران (جمهوریخواهان) در دو هفته گذشته تحلیل‌های گوناگونی را در مورد اوضاع ایران ارائه کرده‌اند. در این میان تمرکز دموکرات‌ها بر رویکرد‌های نرم و اعتراضات و وضعیت داخلی کشور بوده است، حال آنکه در جناح مخالف بر تشدید تحریم‌ها، بحران اقتصادی و ارزی در ایران و وضعیت فعالیت‌های هسته‌ای توجه بیشتری را نشان داده اند.
کد خبر: ۳۸۶۸۸۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۲/۱۵
روشنفکر غوغاسالار؛
ژیژک در سال ۱۳۹۵، با حضور در یکی از برنامه‌های تلویزیونی ایران، به بحران‌های جهانی، علت حمایت تعجب برانگیز خود از دونالد ترامپ، ریشه‌های سرمایه داری داعش و افول جریان چپ جهانی پرداخت. جالب اینکه به اهمیت ایران به عنوان جریان نه شرقی و نه غربی اشاره کرد. حال، همین «ژیژک»، در یک موضع گیری عجیب، از اغتشاشگران وقایع اخیر ایران و شعار‌های آنان، حمایت قاطعانه کرده است. واکاوی عوامل تغییر موضع ناگهانی و متناقضانه ژیژک و بررسی خطا‌های ادراکی و رفتار‌های سیاسی و غیرعلمی او، چیزی است که در این یادداشت به آن می‌پردازیم.
کد خبر: ۳۸۶۷۱۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۲/۰۶